Van introverte rustzoeker naar extraverte sensationseeker - Katrien

22 juni 2022

Nee, niet elke hoogsensitieve persoon (HSP) is introvert, stil, rustig of liefst altijd alleen… Iedereen is uniek en dat geldt ook voor de HSP’er. 

Hoogsensitiviteit is een wetenschappelijk aangetoond kenmerk. Het is geen stoornis of label. Elke HSP'er is uniek, net omdat er verschillende combinaties mogelijk zijn met andere eigenschappen. Of jij het als een last of een kracht ervaart, hangt heel erg samen met je vroegere levenservaringen, of je het wel/niet mocht toelaten, overlevingspatronen, en vooral ook van de mate van preventieve zelfzorg,… Hierover schrijf ik later meer in een andere blog.

Het is vaak een enorme eye-opener voor mensen die ik coach, dat je als hsp’er ook extravert en prikkelzoekend kan zijn. Dat je, als je bijvoorbeeld een “hsp-sensation seeker” bent, net die extra prikkels nodig hebt om je goed te voelen omdat er anders een enorme verveling optreedt.  Als hij/zij te weinig 'geprikkeld' wordt, kan dit voor de sensationseeker erg uitputtend zijn en tot energieverlies leiden.  Onderprikkeling is dan hier eerder een risico met kans op bv bore-out. Bij de “hsp- rustzoeker is” er eerder risico op overprikkeling en bv burn-out als er geen afgrenzing is in het teveel aan prikkels. Het is erg belangrijk je ervan bewust te zijn of je eerder een sensationseeker dan wel een rustzoekende HSP’er bent. Het vergt een andere aanpak en focus. 

Wat voor beiden belangrijk is en wat ze gemeenschappelijk hebben is: de noodzaak aan het preventief en pro actief inbouwen van voldoende rust! De ‘rustzoeker’ zal dit sneller en van nature automatisch doen. Echter, de sensationseeker vergeet dit wel eens, dus moet hij/zij hier extra aandacht aan schenken door dit expliciet te gaan inplannen bv.

HSP & de verschillende types:

Men spreekt van 4 types hsp omwille van de combinaties met resp. introvertie, extravertie, rustzoeker en sensationseeker. De meeste hsp’ers hebben wel een voorkeur voor rust en minder prikkels en zijn dus ‘rustzoekers’, idem voor introvertie. Enkele  cijfers: Ongeveer 1/5 van de bevolking is hoogsensitief: hiervan is 70% rustzoeker, 30% sensationseeker, 70% introvert en 30% extravert.

Ik hou niet zo van jezelf in ‘hokjes’ plaatsen, maar ik ervaar dat deze indeling wel wat inzicht en rust kan brengen. Inzicht en bewustzijn hierrond kan erg steunend en geruststellend zijn. Doordat je jezelf kan herkennen in 1 of meerdere (combinatie) van deze verschillende types, kan het voor je duidelijker zijn wat jij dan juist nodig hebt of wat je kan doen om meer rust te ervaren en dus meer in je kracht te gaan staan. De meesten hebben wel een voorkeur voor het ene of het andere; een voorkeur voor introvert/extravert en/of een voorkeur voor rustzoeker of sensationseeker. Bijvoorbeeld: je herkent je het meest in rustzoeker en introvertie: dit wil niet zeggen dat je je dan altijd en overal introvert gedraagt, je kan bv op het werk introverter gedragen dan thuis, maar over het algemeen wel een voorkeur hebben voor introvertie. 

Hieronder de 4 combinaties en hun typeringen:[1]

·  Introverte rustzoeker: is graag alleen en heeft een voorkeur voor 1-op-1 activiteiten of met een beperkt aantal personen. Houdt van rust, regelmaat, routine en voorspelbaarheid. Zoekt van nature rust op en houdt zich vooral bezig met eigen gedachten, emoties en activiteiten. 

Risico op overprikkeling door teveel eigen gedachten en emoties en teveel activiteiten tussen teveel mensen, veel lawaai en andere prikkels of een te grote groep mensen voor een langere tijd.

·  Extraverte Rustzoeker: voelt de tweestrijd en het spanningsveld tussen de innerlijke behoefte aan rust, regelmaat en routine enerzijds en anderzijds de behoefte om op de andere/groep gericht te willen zijn. Aan de ene kant wil men alleen activiteiten doen, maar krijgt ook energie van het naar buiten treden met anderen. 

Uitdaging: je heel erg bewust leren zijn van je persoonlijke grenzen & behoeftes en deze ook leren respecteren. Goed zoeken naar balans in het op anderen gericht willen zijn en rust opzoeken. Risico op overprikkeling door teveel activiteit in groep te (willen) doen en te weinig rustmomenten voor jezelf in te bouwen.

·  Introverte sensationseeker: wil heel graag verschillende activiteiten, diversiteit, afwisseling en uitdaging, maar niet in een grote of drukke groep: liefst in kleine groep, rustige omgeving, 1 op 1 contact en/of alleen.  Zoekt graag nieuwe ervaringen prikkels op, niet persé via of met andere mensen, wel door eigen verrijkende ervaringen: bv: in kunst, dromen, spiritualiteit, studeren, creativiteit, muziek, schrijven, sport, experimenteren met allerlei, …

Risico op onderprikkeling door teveel routine en te weinig variatie en uitdaging te zoeken, jezelf teveel af te remmen of te ontzeggen. Risico op overprikkeling door je eigen interne vele gedachten en emoties of door teveel drukken activiteiten in (grote) groep te doen.

·  Extraverte sensationseeker: is graag druk met allerlei activiteiten, uitdagingen en mensen bezig. Krijgt veel energie van interactie met verschillende mensen en groepen. Vertelt hier ook graag, veel en uitgebreid over. Houdt van een rijkelijk en actief gevuld sociaal leven waarin hij/zij vaak naar buiten kan treden. Wil graag nieuwe en verschillende prikkels en hiermee experimenteren. 

Risico op onderprikkeling door te weinig tussen de mensen te zijn, als hij/zij zich te vaak zou afsluiten en te vaak alleen is of op zichzelf is aangewezen. 

Risico op overprikkeling door een té actief leven zonder rustmomenten en dan ‘plots’ niets meer kunnen en niet weten van waar dit nu ineens komt.

Belangrijke uitdaging om heel bewust rustmomenten te gaan inbouwen omdat hij/zij dit hier van nature niet/minder al doen. 

[1] gebaseerd op Bron: Saskia Klaaysen: Anahata Online Trainingen